Training Inheemse Wijsheid: Culturele Sensitiviteit in Zorg en Welzijn organisaties

 Een antropologische training voor zorg en welzijnprofessionals die willen werken met meer bewustzijn, verbinding en respect voor culturele diversiteit.

 Hoe zorg je écht voor iemand die anders denkt, voelt en gelooft dan jij?

In de dagelijkse zorgpraktijk raken cultuur, communicatie en samenwerking elkaar voortdurend. Toch blijven veel misverstanden, spanningen of taboes onbesproken — soms uit voorzichtigheid, soms uit onbekendheid. Deze training biedt een ander perspectief.

“Inheemse Wijsheid: Culturele Sensitiviteit in de Zorg” is geen standaard training. Het is een ervaringsgerichte reis waarin we stilvallen, luisteren, delen en ontdekken. We gebruiken rituelen, symboliek en storytelling uit inheemse tradities om stil te staan bij wie we zijn, wat we meenemen én wat we samen kunnen creëren.

Met aandacht, respect en ruimte voor verschil leer je:

  • Bewust te worden van je eigen culturele bril,
  • Te luisteren naar wat vaak ongezegd blijft,
  • En vanuit verbondenheid te zorgen – voor de ander én voor elkaar

 

Opbouw en inhoud van de  training

1. Bewustwording van je eigen referentiekader en (onbewuste) vooroordelen

Iedere zorgverlener kijkt vanuit een eigen achtergrond, opvoeding en overtuigingen naar cliënten en collega’s. Deze oefening helpt je om je eigen referentiekader onder de loep te nemen en bewust te worden van je vooroordelen.

Bijbehorend ritueel: Smudging & Reflectiecirkel

  • Zuiverend ritueel geïnspireerd door inheemse Amerikaanse tradities).
  • Symbolisch loslaten van aannames en openen voor nieuwe inzichten.
  • Smudging: Wat wil jij loslaten of openen tijdens deze training?

Doel: Zelfinzicht en een open, onderzoekende houding ontwikkelen.

2. Luisteren naar culturele ongemakken in de zorg

Culturele misverstanden en ongemakken zijn vaak onbesproken. In deze oefening staat empathisch luisteren centraal: ruimte geven aan ervaringen zonder direct te oordelen of op te lossen.

Bijbehorende oefening: Talking Circle met praatstok

  • Delen van ervaringen rond intercultureel ongemak in de zorg.
  • Werken met een praatstok: wie spreekt, wordt niet onderbroken.
  • Gezamenlijke reflectie: Wat leren we over luisteren, verschil en erkenning?

Doel: Verbinden door verhalen en het oefenen van luistervaardigheid.

3. Zorg voor elkaar vanuit teamverbinding

Goede zorg begint bij onderlinge verbondenheid in het team. Deze oefening belicht het belang van samenwerking en collectieve verantwoordelijkheid, vanuit de filosofie van Ubuntu.

Bijbehorende oefening: Ubuntu-duo-opdracht

  • Uitleg over de Afrikaanse filosofie “Ik ben omdat wij zijn.”
  • Duo-opdracht: hoe ben jij afhankelijk van collega’s, cliënten en gemeenschap in jouw werk?
  • Terugkoppeling in de groep: Wat zegt jouw cultuur over zorg, samenwerking en onderlinge verantwoordelijkheid?

 Doel: Het versterken van teamcohesie en culturele bewustwording binnen samenwerkingen.

4. Cultuursensitieve communicatie en het bespreekbaar maken van taboes

Hoe ga je in gesprek over gevoelige onderwerpen zoals geloof, verlies, familie-eer of schaamte? Deze module biedt rituelen én praktische tools voor respectvolle communicatie.

Bijbehorende rituelen en oefeningen: Waterceremonie & Totemdierenkaart

  • Waterceremonie: Symbolisch loslaten van barrières in communicatie door een handbeweging door water.
    → Denk terug aan een cultureel misverstand. Wat voelde je? Wat laat je los?
  • Totemdieren-oefening: Intuïtief een kaart trekken met een symbool of dier en deze koppelen aan je communicatie- of zorgstijl.
    → Wat leert dit symbool jou over omgaan met verschil?

Doel: Omgaan met taboes, cultuurgebonden spanningen en communicatieverschillen.

Afsluiting: Van inzicht naar actie

  • Bespreking van casussen uit de praktijk: hoe pas je dit toe in jouw werk?
  • Groepsreflectie en formuleren van een concreet actiepunt.
  • Afsluitend ritueel: In een cirkel noemt iedereen één woord dat ze meenemen.
  • Symbolische handeling (bijv. gezamenlijk een kaars aansteken of voorwerp in het midden leggen).
  • Uitreiking van deelnamecertificaat.

Praktisch

  • Duur: 2 dagdelen (4-8 uur) of als maatwerktraject
  • Locatie: Incompany of op aanvraag
  • Groepsgrootte: 8–15 deelnemers

Trainer: Dr. John ter Horst (cultureel antropoloog)

Meer weten of boeken?

Wil je deze training inzetten voor jouw team of organisatie? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

✉️ E-mail; info@jvoorbijhetstigma.nl
📞 Telefoon: 06 –20545507/of  06 53906245
🌐 Website: www.voorbijhetstigma